Alzheimer hastalığı ve Beslenme

Demans, beyni etkileyen çeşitli hastalıklar ve yaralanmalardan kaynaklanır. Dünya genelinde yaşlı insanların engellilik ve bağımlılık ana nedenlerinden biridir. Dünya genelinde 55 milyondan fazla insanın demansı vardır. Bu bireylerin %60'ından fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Alzheimer hastalığı (AD), demansın en yaygın formudur ve demans vakalarının %60-70'ine neden olmaktadır. Alzheimer hastalığı, sık görülen bir nörodejeneratif hastalık olarak hafıza ve bilişsel fonksiyonun ilerleyici bir şekilde kötüleşmesi ile karakterizedir. Şimdiye kadar, demans için etkili bir önleme veya tedavi bulunmamaktadır, bu nedenle bu hastalık grubunun önlenmesine, özellikle uygun beslenmeye daha fazla dikkat edilmektedir. Önleyici müdahale, demansın ilk belirtileri ortaya çıkmadan önce, yani yaklaşık 50 yaş civarında başlatıldığında en iyi sonuçları verir. Bu, beslenme durumu, sinaps sayısı, biliş ve sinir sistemindeki nöropatolojik değişikliklerin birbirini telafi ettiği ve daha uzun bir süre sağlıklı kalma şansını artırdığı zaman dilimidir. Birçok besin maddesinin AD seyrine olumlu etkisi kanıtlanmıştır. Bunlar arasında glutatyon, polifenoller, curcumin, koenzim Q10, B6, B12, folik asit, doymamış yağ asitleri, lesitin, ürik asit, kafein ve bazı probiyotik bakteriler bulunmaktadır. Doymuş yağ asitleri ve dallı zincirli amino asitler bakımından zengin bir diyetin demansın ilerlemesini teşvik ettiği bilinmektedir. Beslenme müdahalesi, demans gelişme riskini en aza indirmek için mümkün olan en erken aşamada başlatılmalıdır. Akdeniz ve DASH diyetlerinin AD'ye karşı koruyucu olduğu gösterilmiştir. Ancak, MIND diyetinin, Akdeniz veya DASH diyetlerinin her birinden daha fazla bilişsel gerilemeyi/demansı önlemede çok daha etkili olduğu bildirilmektedir.

Kaynak:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia Erişim: 24.03.2024

Sliwinska, S., & Jeziorek, M. (2021). The role of nutrition in Alzheimer’s disease. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 72(1).